Verlichte tijden

Het voordeel van een stad als Leiden is dat culturen dicht bij elkaar te vinden zijn. Wie van de ene kant van de stad naar de andere fietst - een klusje van 20-30 minuten - doorkruist wijken die heel erg van elkaar verschillen.

Ook in deze tijd van het jaar is dat weer goed zichtbaar.

Mijn route voert me door 'nette wijken' waar orde en netheid heersen en door 'mindere wijken' waar warmte de straat op straalt. Dat laatste mag je zowel overdrachtelijk als letterlijk nemen.

In de volksbuurten, zoals ze vroeger werden genoemd, is een groot aantal voortuinen, gevels en ramen versierd en verlicht met kerstattributen. In tegenstelling tot wat zich wellicht nu voor je geestesoog ontrolt, is het niet extreem buitensporig.



Natuurlijk zijn er huizen te vinden die extreem zijn bewerkt. Van die huizen waarvan de buurtbewoners vertellen dat de bewoner "in oktober, november al is begonnen met het van zolder halen van de versiering en het weg sjouwen van een deel van de woonkamermeubels". Het gros van de versierde huizen is veel soberder: het raam is versierd, er staat een kerstboom, er hangt in de woonkamer her en der kerstversiering.

Maar het hangt er wel al vanaf eind november.

Het huis waarvan het huiskamerraam hierboven op de foto staat, is een klein huis. Voor het raam staat een hele verzameling kleine huisjes. Binnen een kerstboom. Als je op een koude, een natte, een stormachtige - of alle tegelijk - avond langs loopt en fietst, oogt dat warme en gemoedelijk.

Dat is wat gebeurt: in die wijken is het plezier - óók - naar buiten gekeerd. De toeschouwer is niet de bewoner. De toeschouwer is de voorbijganger.

Diametraal daar tegenover staat het overgrote deel van de Leidse wijken. Daar wordt met enig dedain neergekeken op die uitbundige feestverlichting. Daar zie je dat dan ook haast niet. De voorbijganger wordt nog wel een blik naar binnen gegund; op een ruime woonkamer, met boekenkast, en af en toe een (grote) kerstboom. De kerstversiering wordt hier niet al te ver voor de feestdagen zichtbaar aangebracht, ín huis. En esthetisch verantwoord.

Alle sociale groepen hebben zo hun normen en waarden. Maar waar de ene groep zich sterker richt op 'buiten´, op andere (anonieme) groepsleden, richt een ander zich juist op de gezelligheid ín huis. Of dat ook iets zegt over sociale betrokkenheid, over de kracht van de buurt, durf ik niet te beweren. Maar het is wel het overdenken waard...

Als studentenstad heeft Leiden uiteraard ook studenten. Die zijn wat moeilijker te plaatsen omdat de variatie in woonvormen zo enorm groot is. Van de 'echte studentenhuizen' kun je wel met een gerust hart stellen dat die zich met hun versiering profileren; liefst over the top of met een schunnige ondertoon. Eén ding staat wél vast: echt serieus is het allemaal niet bedoeld.



De foto is wat overbelicht op het moment suprême: boven de deur een schattig kersthertje van licht... met een denneboompje suggestief tussen de benen oprijzend.