De beste expert? Dat ben ík.

Ik kreeg gisteren een vraag die me verbaasde: "Ben jij degene die we zoeken? De expert social media, die ons kan vertellen over de state of the art?"

Oppervlakkig beluisterd, is het een logische vraag. Je koopt iets en wilt uiteraard de beste kwaliteit voor je geld. Zou ik ook doen. Zou jij ook doen. Dan vraag je "ben jij de beste?". Als je mij een beetje kent, weet je het antwoord al. Ik zal dat nooit van mezelf zeggen. Kwaliteitsbeoordelingen móeten van anderen komen, willen ze een béétje overtuigend zijn. Al die social media experts en goeroe's; zelfverklaarde keurslagers die ook nog eens zelf het vlees keuren. Als je dat gelooft en die wilt inhuren: succes!

Als je wilt weten of ik goed ben, zul je me bezig moeten zien. Er bestáán helemaal geen social media experts.

Die term wekt de indruk alsof social media een losstaand fenomeen zijn. Dat zijn ze niet. In de afgelopen jaren heb ik tal van figuren de revue zien passeren als expert. Meestal waren ze dan expert in het gebruik van een softwareprogramma of een techniek. In principe niets anders dan al die hardwerkende trainers in het gebruik van Word of Outlook indertijd. Welk knopje doet wat. Daarmee wil ik zeker níet beweren dat dat onbelangrijk werk is.

Social media halen echter zoveel overhoop en zo aan het vervlechten met het reële leven, dat heel andere kennis nodig is om ze te begrijpen. Degene die me de vraag stelde of ik iets kan uitleggen over social media is op zoek naar een geesteswetenschapper. En, ja, dat ben ik en daar weet ik wel wat van.

De grap is dat de vraag zo breed is dat-i lijkt op de vraag of iemand je iets over het leven kan vertellen. Om te begrijpen wat social media doen, zul je je moeten verdiepen in bijvoorbeeld sociologie. Je zult menselijk (groeps)gedrag moeten snappen. Dat is iets anders dan een beetje grasduinen in de sociologische onderzoeken en er uit halen wat in je kraam te pas komt.

De vraagsteller maakt me weer eens duidelijk hoe mensen die die wereld níet kennen, er beelden over hebben. Vooral alsof het een heel andere wereld is. Da's vreemd. Want de mensen die de toetsenborden of de schermen beroeren, zijn gewone mensen met een reëel leven.

Wat je ziet, is dus niet zozeer een andere wereld. Het is een ander venster op onze wereld. Een venster dat ook tot dan verborgen facetten zichtbaar maakt. Fraude, criminaliteit en (kinder)porno zíjn geen internet-uitvindingen. Ze zijn mensen eigen. Dat geldt ook voor meningen, pesten en korte lontjesgedrag; niets nieuws. Wel sneller, sterker en breder zichtbaar.

Da's schrikken.

Wat mij echt heel erg veel deugd doet, is dat de social media ontwikkelingen een grotere aandacht voor de geesteswetenschappen met zich meebrengt. Steeds meer mensen zijn geïnteresseerd geraakt in de sociologie en de psychologie. Wat mij betreft, is dat winst omdat daardoor ook meer begrip zal (kunnen) ontstaan voor maatschappelijke verhoudingen. Meer mensen zullen gaan denken over maatschappijvormen, over solidariteit of over het wezen van de mens.

Het gáát niet om techniek, niet om apps, niet om de instellingen in Facebook of Twitter. Het gaat om ons, mensen, en ons groepsgedrag. En da's 'best wel' ingewikkeld. Dat kan ik je wél vertellen.