vrijdag 17 mei 2013

Einde van een tijd-perk


Enig idee hoe laat het is?

Ik vermoed dat mijn horloge al bijna twee jaar kapot is. Nadat-i eerst kuren vertoonde door andere data dan de werkelijke te tonen, is-t-i er ergens in de tweede helft van 2011 helemaal mee gestopt. En sindsdien ligt hij wel op z'n vaste plekje, maar doet-i niets. Een soort van stoffelijk overschot.

Er is nog steeds geen opvolger gekomen. Dat heeft heel veel te maken met mijn wens 'een heel ander soort van horloge' te hebben. Zoals mij bekend, heb ik dan geen enkel beeld voor ogen wat dat dan is. Als de gelegenheid zich voordoet, herken ik 'm.

Maar dat 'heel ander soort' zit 'm in elk geval niet in de grootte. Mijn hemel, wat een knotsen van horloges worden er tegenwoordig verkocht en gedragen. Volgens mijn neef - die zo'n knotsenhorloge, Kyboe, importeert in Nederland - is het juist hip. Maar ja, hij verkoopt die knotsen dan ook nog 's met frutseltjes en blinkerdjes eraan. Tot míjn stomme verbazing doet-i het goed; ze vallen in de smaak. Maar het zijn dus niet de 'heel andere' die ik zoek. Het zijn grote.

Mijn vermoeden is dat ik dat 'heel ander soort' horloge zal vinden in of een volledig afwijkende vormgeving of draagwijze, of in een afwijkende tijdnotatie. Maar tot op heden heb ik die nog niet echt gvonden: omdat ik er niet fanatiek naar op zoek ben - ik moet er tegenaan lopen - en omdat wat een beetje in de buurt kwam wel enorm prijzig was.

Dus ik ga horlogeloos door het leven.



Hetgeen de vraag oproept of ik de tijd niet mis. Nou. Eigenlijk niet. De functionele invulling van het tijd aflezen is ingenomen door m'n iPhone. Of door de talloze klokken en digitale waarnemers op straat. En die laatste vertellen me vaak ook nog de temperatuur! De tijd missen is dus eigenlijk niet aan de orde.

Daarom begin ik me steeds meer af te vragen of dat horloge er nog wel komt. Want dat telefoontijdkijken bijvoorbeeld is iets wat ik steeds meer mensen zie doen of hoor zeggen te doen. De vraag is wat er gebeurt met 'de tijd'. Blijkbaar is de periode waarin we de tijd zelf moesten meenemen om de pols, verandert. Maar in welke richting?

Het is niet zo dat 'tijd' minder belangrijk is geworden. Het lijkt er, denk ik, meer op dat 'tijd' ubiquitous, alom aanwezig is geworden. Mijn illusie is dat het niet dragen van een persoonlijk horloge me tijdsvrijheid geeft. In werkelijkheid is de tijd dwingender geworden.

De iPhone piept geregeld om me 'even te waarschuwen' dat ik iets moet doen. Een functie die ik overigens bij voorkeur níet gebruik. En verder zijn er overal wel tijdbewaarders om me heen. Op straat - waar ze vaak worden gezien als 'reclame', terwijl een wind- of regenmeter in Nederland óók interessante informatie geeft, in de keuken - de oven én de magnetron laten op vijf centimeter afstand de tijd zien, in de huiskamer - waar een 'echte' klok de tijd aangeeft, maar de thermostaat ook en de tv, de hd-recorder en een overgebleven restklokje. In het openbaar vervoer geven de bussen, trams en treinen de tijd weer - en hun achterstand ten opzichte ervan. Overal is de tijd.

Daarmee dient zich een nieuw probleem aan. Welke tijd is de juiste? Mijn horloge liet ik vroeger twee minuten voorlopen op de stationsklokken. Dan had je een klein beetje speling. Grote onzin uiteraard, want je wíst van die twee minuten. Maar toch. De stationsklokken bleken geregeld inderdaad een andere tijd aan te geven dan bijvoorbeeld de gesynchroniseerde iPhone-tijd. En de klokjes hier in de keuken kun je zowat iedere dag gelijk zetten omdat er weer 's iemand op het instelknopje drukte.

Alomtegenwoordig. Hoe leuk en handig. Maar dan moet het wel eenduidig zijn.



Je hebt er een prachtige roman over: Het Klokkengelijkzetinstituut, geschreven door Tanpinar. Ik kocht het boek meteen, alleen op basis van die titel. Echt. En het is me erg goed bevallen. Dat klokkengelijkzetinstituut is inderdaad een anker in de roman. Maar feitelijk gaat het verhaal over oud - de eerste helft - en nieuw - de andere, inderdaad - Turkije; en over bureaucratie, nepotisme, familieverhoudingen, maar ook over (de idioterie van) innovatie. Kortom, veel meer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten