We zijn inmiddels wel doordrongen van het feit dat het schip dat samenleving heet, zwaar slagzij maakt. De vraag is hoe ernstig je die slagzij inschat en ook waar op dat kapseizende schip je je bevindt. Ikzelf voorzien problemen met de hoeveelheid mensen die in de paar beschikbare reddingboten een veilige plek moeten vinden.
De reden dat ik denk dat het een crisissituatie gaat worden, is niet eens zo vergezocht. Er vindt een cumulatie, ophoping van geld plaats bij een kleine groep mensen.
Iedereen die weleens dat (verschrikkelijke) Monopoly speelde, kent het moment waarop de lol er af is. Dan hebben één of twee spelers zoveel huizen en geld dat de anderen eigenlijk niets meer kunnen. De lol is er af en de meligheid, of chagrijn, slaat toe. Vaak is het dan ook al erg laat op de avond.
Dat moment nadert nu in het echte leven. De lol is er bijna af en het chagrijn groeit.
Die cumulatie is extreem aan het worden. Uit één van de rapporten daarover een plaatje en een citaat.
This leads to the most startling figure in the report: "Our estimates suggest that the lower half of the global population possesses barely 1% of global wealth, while the richest 10% of adults own 86% of all wealth, and the top 1% account for 46% of the total."
Het proces is al jaren aan de gang. Degenen die dit toen voorspelden, zijn over het algemeen min of meer weggehoond als marxistische doemdenkers. Als mensen die het bij het helemaal verkeerde eind hebben, want het ging toch iedereen goed? Met de bankencrisis en de grote maatschappelijke gevolgen die daarop volgden, wordt duidelijk dat de verdeling steeds schever wordt.
Da's dus een interessante. Indien een heel klein aantal mensen (Monopoly-spelers) een extreem grote hoeveelheid geld heeft, dan loopt dat geld het risico feitelijk waardeloos te worden. Je zou kunnen redeneren dat iemand die al het geld heeft, ook alles kan kopen. Vergeten wordt dat in die situatie de grootste groep inmiddels andere vormen van ruilen móet hebben ontwikkeld, omdat 'geld' te weinig beschikbaar is.
Wat dat betreft, lijkt het me ook zeer onverstandig van die 'astronomisch rijken' om die situatie te laten ontstaan. Dan blaas je de ballon zo ver op, dat-i klapt.
Het is ondoenlijk te voorspellen waar we gaan uit komen. Zoals ik al vaak beweerde: zoiets als technologie kan naar twéé kanten uitwerken en er niemand die over die richting de regie voert. Het is het uiteindelijk effect van ongelooflijk veel krachten. Maar dat het óók kan leiden tot een nóg scherpere tweedeling, is wel bewezen. Technologie heeft zelden een 'empowerend' effect voor de minst-machtigen. Degene die profiteren, zijn vooral de middenklassen en de hogere.
Klinkt marxistisch?! Tja. Je kúnt je er van af maken met die dooddoener (ik ben dat, tussen twee haakjes, niet, maar dat neemt niet weg dat ik die ongelijkheid en tendens zie).
Ik verwacht dat ik het boek niet koop. Veel te dik. Maar desondanks lijkt het me zinnig kennis te nemen van z'n boodschap. En vandaag vond ik in The Guardian een leesbare bespreking ervan: Thomas Piketty's Capital in de Twenty-first Century.
Capitalism, in short, automatically creates levels of inequality that are unsustainable. The rising wealth of the 1% is neither a blip, nor rhetoric.
Een nieuwe Marx? Zo te zien niet. Maar toch ook weer wel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten