Steeds vaker vraag ik me af waar het mis ging. Zijn we nu echt gaan geloven in onze eigen fabrieksels? De bijna-sprookjes, de mythes, de constructen? Mijn conclusie, voorlopig, is dat dat zo is. Dat niet realiteitsargumenten van belang zijn, maar doelbevestigende. Beleidsmist noem ik dat. Dat heeft levensgevaarlijke gevolgen. En dát is niet overdreven.
Een fabrieksel met zulke gevolgen is de illusie van zelfstandigheid.
'Men' wil langer zelfstandig zijn en beslissen over het eigen leven. Betutteling is uit den boze en bemoeienis ook. Jij en ik zijn immers mans genoeg om zélf te bepalen wat goed voor ons is. En dus(!) verandert 'kunnen' langzaam in 'moeten': in de toekomst móeten we zelfstandig zijn en moeten we zelforganiserend zijn.
De toekomst is er echter al. En die is afschrikwekkend grauw en onmenselijk.
Ik werk veel voor oude mensen. Ik heb inmiddels ook veel oude mensen in m'n directe omgeving. De nog levende familieleden zijn de 90 gepasseerd. De mensen voor wie ik werk, zijn ook hoogbejaard. In hun jongere jaren zijn het stuk voor stuk verstandig-denkende mensen geweest, gezond van lijf en leden. Maar die ouderdom, hè.
Vandaag werd ik door een van de zeer weinige overgebleven ooms me. Hij en zijn vrouw gaan verhuizen, naar een verzorgingshuis. Ochèrme, wat een indruk maakt dat. Het huis waar ze al 43 jaar woonden, is vanaf 1 mei niet meer hun huis. Hun spulletjes verdwijnen, want niet alles past in het appartement. Dat het life event 'verhuizen' ingrijpend is, schúúrde door de telefoonverbinding.
Waarom doe je dat (oude) mensen aan? Verkassen. Zelfstandigheid opgeven.
Omdat zelfstandigheid opgeven juist sociáál is. Omdat zelfstandig wonen op een gegeven moment hetzelfde is als een isoleercel. Omdat zelfstandig wonen dan een martelende worsteling is en geen plezier. Daarom!
Al die oude mensen wonen - of woonden recent - nog zelfstandig. Moet je je voorstellen: alleen, vaak toch op enige belemmerd door 'ouderdomskwaaltjes', met vooral de tv als gezelschap. Da's isolatie. Een vergelijking die ik aangereikt kreeg van m'n maatje, die, ondanks dat-i veel jonger is, zijn weekeinde alleen doorbrengt, in een persoonlijke hel.
Maar wacht. We gaan toch mantelzorgen? We gaan toch steunsystemen activeren en opbouwen? De wijk, buurt en buren gaan toch als Supermannen ter redding opduiken?
Tuurlijk gaat dat gebeuren. Voor, als je geluk hebt, een paar uur per dag en op momenten dat zíj kunnen. Dat heeft niets. maar dan ook niets, met langer zelfstandig te maken en alles met steeds meer afhankelijk. Je ver-dingt.
Het is niet de mening van de beleidsmakers die ertoe doet. Het enige wat telt, zijn de meningen van degenen om wie het gaat. Die zijn heel duidelijk: we gaan naar een verzorgingshuis of naar de dagopvang omdat we ménsen om ons heen zoeken en de dag moeten doorkomen. Thuis zitten we maar te zitten.
Beleidsmakers, DAT HEEFT GEEN JOTA MET LANGER ZELFSTANDIG TE MAKEN!
Mijn moeder, en nu m'n oom en tante, zijn juist béter af in zo'n verzorgingshuis. Dáár zijn ze zelfstandig, omdat ze hun eigen dingetjes kunnen doen. Dát is zo lang mogelijk zelfstandig: niet de plek, niet de kosten, maar de mogelijk om zo lang als mogelijk zélf je leven te leven. Oók als dat in onze ogen steeds beperkter wordt. Oók als dat af en toe met enorm veel verdriet gepaard gaat (omdat dementie dat nu eenmaal óók oproept).
Hoe beperkt ook; het is nog altijd veel beter dan bewust iemand in eenzame opsluiting brengen. Want dát is crimineel. Ook als je het creperen niet ziet, zoals we het lijden van productiedieren niet willen zien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten