Hij heeft volgens ons nu last van dementie. Meneer - hij is ex-kater - kan sinds een ruim jaar jammerlijk janken. Deed-i dat vroeger uit woede over een vijandkat in zíjn tuin; tegenwoordig lijkt-i aan wanen te lijden en dingen te zien die wij niet zien. Van de week stond-i in z'n eentje om 07.00 uur in de badkamer te miauwen. Vast omdat dat zo lekker galmt.
Meneer was een vrij forse kat. Op de foto zie je dat niet, maar hij is aardig verschrompeld zoals oude mensen ook krimpen en verschrompelen. Het oudste familielid dat ik kende, is iets van 97 jaar oud geworden. Die had toen een lengte van één meter dertig, schat ik nu. Die verschrompelende mens laat me iedere keer weer fantaseren dat oneindig leven niet kán, omdat mensen verdwenen zijn in een punt, het niets. Zou mooi zijn: komend uit het niets, eindigend in het niets.
Als je die kat zo ziet liggen slapen, dan heeft dat iets vertederends. Nu heeft slapen in alle gevallen iets ontspannends. Zeker katachtigen kunnen ook nog eens slapen met een tevreden glimlach om hun bek. Da's projectie, want de kat is geen mens. Toch zijn er overeenkomsten, hoor. Zo droomt een kat of een hond. Ze kunnen praten in hun slaap en spannende avonturen beleven. Dan ligt er ineens een kat op de bank hard te lopen.
... Katten zijn geen mensen.
Da's waar. Dat huisdier met die tevreden slaap, is een roofdier, een moordenaar. Ook deze oude demente kerel is dat (geweest). Hij is niet een van de beste jagers geweest, maar een aantal muizen en vogels heeft-i wel vermoord. Die vriendelijke kattekopjes moorden er vrolijk en wreed op los.
Dat deed me denken aan beelden van oude (oorlogs)misdadigers. Daar zie je dat ook. Van die oude mannetjes, kromlopend, waarvan je denkt: opaatje. Niks 'opaatje', als je weet dat je naar een (massa)moordenaar kijkt. Het is erg prettig als opaatje dan z'n muil opentrekt en de vunzigste taal die je je kunt voorstellen, uitslaat. Dat maakt het een stúk eenvoudiger er een ellendeling in te zien.
Het is maf. Blijkbaar is het bijzonder moeilijk wreedheid aan dat beeld van ouderdom te koppelen. Er overvalt ons een gevoel van medelijden. 'Zo'n oude man nog opsluiten, nog veroordelen, nog de stress van een rechtszaak aandoen?!' Alsof de misdaden uit het verleden er plots minder toe doen. Alsof de kat nooit prooien doodde (en andere rottigheid uithaalde).
Wellicht is 't verstrijken van tijd die zo werkt.
Ik heb er wel moeite mee om dat te accepteren, maar misschien is het wel de bedoeling dat we vergeten en milder worden in de loop van de tijd. Dat is zeker niet hetzelfde als 'verjaringstermijn', waardoor de ene moord de andere wordt. Vergeten betekent eerder dat minder indrukwekkende zaken makkelijker en sneller worden vergeten; een oorlogsmisdaad met honderdduizenden doden minder snel dan de crime passionel.
Da's een lastige gedachte, omdat je dan pas ver na de daad de straf zou kunnen bepalen. Maar het geeft ook het enorme belang van 'vergeten' aan. In een wereld die steeds mínder wil en vooral ook kán vergeten.
Da's eng.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten