je kunt verandering niet zien. Probeer maar eens naar verandering te kijken. Wat je ziet, zijn de indicatoren van verandering. De kleuren van de vlindervleugel. De toename van het aantal neo-klassieke woningen in de nieuwbouw. De lengte van de mens. Maar nooit de verandering.
Da's op zich niet zo heel verwonderlijk, als je je realiseert dat verandering in z'n algemeenheid het verschil is tussen A en B. A kun je meten, zien, horen, ruiken. B ook. Het verschil is de verandering. Ene Descartes maakte dat duidelijk aan de hand van de baan van een pijl. Die bestaat uit oneindig veel statische momenten, die sámen dynamiek, en snelheid, vormen. Maar tússen die momenten bevindt zich iets wat we niet waarnemen: verandering.
Sommige veranderingen gaan waanzinnig snel. Zo is het mij nooit gelukt een tafeltennis- of squashbal goed te volgen. Dat is, terzijde, een goede manier om je meteen in te dekken tegen verlies op voorhand. High speedcamera's openen wat dat betreft een wondere wereld: die van kolibri's, van vliegevleugelslagen, van waterdruppels, van kogelinslagen, van bliksemontladingen (van de aarde náár de wolk!).
Of ze gaan juist zo langzaam dat verandering evenmin zichtbaar is. Ik neem aan dat je nooit serieus hebt staan kijken of het waar is dat bergen in de loop van de tijd afvlakken of dat rivierkeien afschuren tot rivierkiezel. Binnen ons bereik liggen misschien nog net de smeltende poolkappen en de smeltende gletsjers.
Die tempoverschillen bestaan ook in de sociale werkelijkheid. Ik blogde er al eerder over, maar dan in relatie tot (technologische) innovatie en ons opname-vermogen. Dat is niet zo goed in snelle verandering.
Leiden is een saaie stad geweest. Dodelijk saai, vonden wij toen we er kwamen wonen. Achteraf allemaal verklaarbaar; de stad maakte de enorme stap wég van produktiefabrieken ín de stad. Grote fabriekscomplexen waarin geen leven meer zit; als de leegstaande panden in een winkelstraat holle ogen lijken, dan waren dit gezwellen. Donker en somber, dat was Leiden.
De stad had bijvoorbeeld zowat geen terrassen en, behalve een fors aantal café's, was er niets te doen. Niet zo heel erg verwonderlijk dat er nogal wat animositeit bestond tussen de studentenwereld en de burgerwereld. Studenten leken wel altijd hun zin krijgen en (bral)feesten te kunnen organiseren in hun stijfgesloten verenigingspanden.
Da's allemaal historie.
De stad opende zich heel, heel langzaam. Café's ontdekte de winstgevendheid van (goede) terrassen en ook dat het wél mogelijk is kleinschalig feesten en vrolijkheid te bieden. Leiden ontwaakte. Inmiddels is een klein binnenstadsgebied stevig genoeg om de strijd aan te gaan met andere middelgrote steden.
Dat is een ontwikkeling die zo'n dertig jaar heeft gekost.
Plastic terrasmeubilair wil de gemeente nog steeds niet toestaan in de historische binnenstad. Dat past niet in het karakter. Da's best wel grappig, als je weet dat de stad óók de ambitie heeft de creatieve klasse aan te trekken. Dat dat een cultuur van vrijheid en experimenten inhoudt, zal de betrokken ambtenaren zijn ontgaan. Dat wat past, mag (en dus zal de creatieve klasse nooit komen).
Toch verandert de stad nog steeds.
De binnenstad van Leiden heeft enorm veel ondersteuning gekregen, waardoor je zou denken dat alles daarbuiten verwaarloosd is. Gelukkig zijn de eerste tekenen dat overheidssteun geen noodzakelijke voorwaarde is ook te zien.
Het is zo'n langzame verandering. De ontdekking van terrasmogelijkheden breiden zich uit. Eerst (weer) naar de café's, die nu ook de smalle stoepen zijn gaan gebruiken. Mij doet dat denken aan het Kretenzer Malia, waar we in onze jeugd waren. Zo'n dorpsstraat, waar véél verkeer door de hoofdstraat wordt geperst, en waar op de smalle stoepen desondanks overal tafeltjes en stoeltjes staan. Het leeft er.
Steeds meer zie je ze verschijnen, de mini-terrassen met drie tafeltjes en zes stoelen. En om het helemaal mooi te maken: dit jaar hebben ook de visboeren ontdekt dat het helemaal geen slecht idee is, zo'n mini terras.
Zo lang er niet iemand opstaat die bezwaar heeft tegen wanorde, is nog hoop voor Leiden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten