'Zijn acteurs vaker depressief dan andere mensen? Is dat zo? Vaker dan schrijvers?'
Dit bleek zo'n citaat dat je vaker leest, maar waardoor je ineens een gedachte krijgt. Het is een citaat uit het interview van Marcel van Roosmalen met Anna Drijver. het staat in het De Volkskrant Magazine van 22 februari.
'Ik zat vol twijfels. Ik dacht: wat heb ik eigenlijk toe te voegen aan het vak, weet je wel? Als ik op een feestja was, wist ik niet wat ik moest zeggen. Als ik goed in mijn vel zit, denk ik daar niet over na, maar in die periode dacht ik over alles na. Over hoe ik een trap afliep bijvoorbeeld. Dat kan heel ingewikkeld zijn, dan struikel je ook gewoon.'
Die vétte zin - dat deed ik inderdaad - dát is zo'n sleutelzin. Bedacht ik me later. Nádenken. Over alles. Over oorzaak, verloop en afloop moet je zelf die De Volkskrant maar kopen. Over depressies kun je veel vinden. Wellicht de belangrijkste les: onderschat het niet. Depressie is niet een paar dagen somberheid. En ook is het echt niet altijd duidelijk herkenbaar aan mensen.
Maar dat 'nadenken' dus.
Het zette mij aan het denken. Over de gedachte dat, als je daar iets anders naar kijkt, nadenken een gevaarlijke activiteit kan zijn. Ik weet niet of jij daarvan verstand hebt, maar het is wel iets wat ik me eerder wel 's afvroeg in een andere context. Genialiteit en gekte liggen dicht bij elkaar, is de algemene gedachte. Wat ze gemeen hebben, is in elk geval hun non-conformisme en daardoor vaak hun eigen idioom en werkelijkheid.
Kennis vergaren, slim zijn, de beste zijn, innovatief zijn: we putten onszelf uit. Niet alleen in overdrachtelijke zin door steeds mooiere en veelbelovender bewoordingen te vinden, maar ook letterlijk: we worden er moe van, doodmoe. Die beruchte rattenrace; die bestáát. Zonder lullig te willen doen: je zult later merken hoe kortzichtig veel dertigers bezig zijn (geweest) met 'carrière maken' en zichzelf, en hun sociale omgeving, volledig misliepen. En, ja, dat wordt nú hartgrondig ontkend door hen.
Als ik iets zou mogen veranderen aan onze samenleving(en), dan zou dat iets worden als 'onthaasten'; een heel andere verdeling van werk, tijd en bestaanszekerheid (wat we nu geld en salaris noemen).
Dat is dus mogelijk vertekenend. Karakters als Oblomov en Swiebertje konden me mateloos intrigeren. Nietsdoen; wat zou daarvan de lol zijn? Het zijn dan wel verhaalsels, maar toch... .
Zou het echt niet zo kunnen zijn dat we de plank helemaal, compleet en finaal misslaan? Dat 'kennis is macht' slechts een deel van de vergelijking is? Dat er iets bij hoort als 'en neemt uw geest over'?
Misschien dat ook jij anders met je tijd moet omgaan? Zorgen dat je geregeld 'lekker dom werk' kan doen. Lékker dom. Je las het, hè? Niet voor niets hebben veel mensen die kantoorwerk doen dat bijvoeglijk naamwoord erbij staan.
Morgen is het maandag. Meteen maar eens nadanken over hoe en wat? Over hoe jezelf te beschermen tegen nadenkelijk opbranden. Over de bescherming tegen depressie: niet meer kunnen stóppen met nadenken over alles. Tot je 'op zwart gaat'.
'Ik functioneerde nog wel, maar lag ook hele dagen op bed. Het was alleen nog maar zwart.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten