vrijdag 4 oktober 2013

Publeaks' beerput

Mijn primaire reactie op de start van Publeaks kan ik me nog goed herinneren:
Dat wordt wraak nemen. Door al die misnoegde (ex-)medewerkers die nu een kanaal krijgen hun (ex-)directeur, (ex-)werkgever, (ex-)collega's te grazen te nemen.

Dat zou ook wel erg goed zijn. Sterke emoties - of die nu door woede, verdriet, drank of drugs - worden losgemaakt overschrijden grenzen. En het zijn díe grenzen die het met name machthébbers mogelijk maakt macht te hebben en te houden. Of het nu een directeur, een politicus, een misdadiger of een gewelddadige is; bijna altijd speelt een bewúst gemaakte 'misstap' een rol.

Iedereen heeft wel iets te verbergen. Het is een idioot idee te menen dat er iemand is die werkelijk foutloos is. Wat al bewonderenswaardig is, zijn de mensen die integer proberen te zijn. Die dan wel handelen naar eigen bevind van zaken, maar zich daarbij rekenschap geven van anderen en de gevolgen voor anderen. Die mensen zijn met een lantaarntje te zoeken. Jij en ik zijn veel gewoner; ook vol met in je leven gemaakte fouten.

Wraak is een slechte raadgever. Maar eerlijk gezegd, twijfel ik daar in dit verband enorm aan. Te lang en te vaak zijn we misleid met de gedachte dat 'iemand die uit wraak handelt, verdacht is'. Is dat wel altijd zo? Maakt motief de waarheid?!

Woede komt voort uit onmacht wordt vaak beweerd. Onmacht omdat het je ontbeert aan de argumenten, aan de instrumenten om je te verweren. Een verweer wat jíj rechtvaardig acht, maar niet voor elkaar krijgt. In je woede flap je er dan van alles uit, of je gaat meppen. Meestal verlies je dan uiteindelijk toch: onmacht voelt niet voor niets als onmacht.

Nu is er een instrument dat wel degelijk macht geeft. Sterker, het geeft je heel veel macht want je kunt het anoniem inzetten. Publeaks geeft je de mogelijkheid grote en kleine geheimen publiek te maken. Aangezien niemand foutloos is, moet er een mer à boire zijn gevonden.

Dat onbegonnen werk, is wel hanteerbaar te maken. Al die werkelijke per ongeluk-fouten, al die kleine misstappen en leugentjes om bestwil van individuen; die kun je laten voor wat ze zijn. De kliklijnen en opsporingsambtenaren hebben al werk zat. Interessanter zijn de bewúste, en liefst meerjarige, 'misstappen'.

Als je in deze tijd leidinggevende bent, moet je je zorgen (gaan) maken over je handelingen; vooral over die in het verleden. Het is nu tijd voor de leidinggévenden slechter te gaan slapen. Is er echt geen snippertje bewijs bij m'n collega's te vinden voor die ene 'administratieve slimmigheid' waardoor we een subsidie (onterecht) binnen haalden? Is het echt onbewijsbaar hoe we via-via aan onze opdrachten komen? Zal iedereen zijn mond wel houden over de instructies die we gaven over de offertes die we uitbrengen?

Iedereen maakt fouten. Ieder bedrijf sjoemelt. Allemaal hebben we iets te verbergen.

Van de voorbeeldfunctie van politici, overheid, ambtenaren, bedrijven en leidinggevenden zal steeds minder overeind blijven. Steeds vaker zullen hun fouten groot en groter worden uitgemeten. Zijn dat nu nog de mediagenieke namen en bedrijven; je kunt er donder op zeggen dat dat als een olievlek gaat verspreiden.

De klokkenluider is niet meer vooral de ethisch bezwaarde. Het is ook de misnoegde, de gekwetste en de kwade. Het zijn mensen die ín de organisatie hebben waargenomen. Het zijn mensen die iets hebben te onthullen als ze weg gaan of weg moeten.

Denk je nu werkelijk dat je stinkende zaakjes reukloos kunt houden met meer dan 700.000 werklozen, met bedreigde banen of met over werkdruk morrende medewerkers?

Dat immers is wat een journalist doet*: onthullen wat verborgen had moeten blijven.



*Hoe toevallig wil je het hebben? Nadat ik de blogpost maakte, kwam via Twitter dit voorbij: Hoe ging het met Henk Krol en publeaks?, door de journalist.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten