Berlijns bier

Eigenlijk is het een vreemd fenomeen: drank in de openbare ruimte. Hypocriet is de omgang ermee.

Het is wéér Berlijn dat het onderwerp aandroeg (en nog een ander dat waarschijnlijk morgen wel oppopt). Wie zich door die stad beweegt, ziet, zo lijkt het, overal mensen met bier op straat. In eerste instantie denk je: alcoholisten. Tot je je realiseert dat de stad dan wel érg veel alcoholisten herbergt. Iets wat ik overigens niet uitsluit als verklaring voor al die bierflesjes.

Nu is Berlijn zo groot dat het niet zo is dat 'Berlijners drinken bier op straat' voor iedereen noch voor ieder stadsdeel op gaat. In het westelijk deel zagen we het beduidend minder dan in het oostelijk deel. Daar zullen de toeristen debet aan zijn, want die lijken de stad te overspoelen - zoals iedere toeristische bestemming weet - en brengen hun eigen waarden en normen mee. Op straat drinken hoort daar minder bij, dan voor de oostelijk Berlijners?!

Ik heb geen idee waar de verklaring voor dat straatdrinken te zoeken. Gezien mijn opleiding zoek ik het al snel in menselijk gedrag, sociale status, groepsdruk. En, eerlijk gezegd, heb ik de indruk dat dat ook werkbare verklaringen zijn.

Berlijn hééft veel alcoholisten. Dat zou weleens waar kunnen zijn. Wij hebben veel rondgehangen in de straten rondom de Schlesisches Tor (goedkope restaurants, straatleven, (voedsel)kiosken, mijn idee van stadsbezoek: ik beken). Als je dan op een terras wat voor je uit staart over de de straat, valt je op hoeveel mensen er met één - of vaker meerdere - halve liters bier over straat gaan. Een weinig betrouwbare gok: één op de vijf, zes?! Flesjes frisdrank of water zie je hoegenaamd niet, wel flessen sterke drank.

Al snel valt het je niet echt meer op, zo gaat het op in het straatbeeld.

Het gegeven dat er voornamelijk bier, alcohol, wordt gedronken, deed me toch denken aan vormen van verslaving. Alsof je de reis van A naar B niet kunt maken zónder voldoende bier. Zo, althans, kwam het op een gegeven moment over: dit was geen geníeten van een biertje meer. Vanaf dat moment kijk je vragend naar dat gedrag.

Deze blogpost, met deze inhoud, had ik al willen schrijven, toen ik in twittergesprek raakte met Alper Cugun (@alper) en Vincent Kompier (@vinberlin), over 'fietsen in Berlijn' (de vorige blogpost). Dat gesprek raakte ook aan het fenomeen straatdrinken. Blijkbaar is de verklaring ervoor lastig; het ís gewoon zo. Via Vincent kwam dit NOS-item uit 2010 tevoorschijn:

http://nos.nl/video/176670-zomercolumn-bier-drinken-in-berlijn.html

Nette drinkers. Niet de mensen met meerdere flesjes bij zich, uit jas- en broekzakken stekend. Deels, zo leek het, was het ook een houding. Jonge mensen in Kreuzberg die het flesje gebruikten als symbool voor onafhankelijkheid?! als teken van echte Berlijner zijn?! als teken van 'minachting' voor de toerist?!. Mij deed het denken aan het patserloopje.

De waarschijnlijkste verklaring is sociale status, ben ik bang. Of beter: sociaal-economische. Het uiterlijk van weinig geld.

Dat is het hypocritische aan alcoholgebruik in de openbare ruimte. De verslavende en verdovende werking van alcohol zijn algemeen bekend. De winsten die de brouwerijen maken, ook (min of meer). Vanwege de eerste zin zou je een verbod verwachten. Een verbod dat niet handhaafbaar meer is nu 'we' de geneugten van alcohol kennen. Een verbod dat ook niet in het belang van de brouwerijen (en overheid) is.

Dus verbieden veel landen het gebruik van alcohol in de openbare ruimte. Of ze maken het zichtbaar bij je hebben van alcohol al strafbaar. Mag je alleen 'buiten beeld' alcohol gebruiken - let op werkwoord!. Wat je niet ziet, deert blijkbaar niet.

Het is even wennen. Maar het is maar de vraag of het Berlijnse gebruik niet oprechter is.