Europa?

We moeten weer stemmen voor Europa. Ergens deze week.

Ze hebben allemaal gelijk: de mensen die dat een vreemd zinnetje vinden: we moeten weer stemmen voor Europa. Niet alleen dat 'moeten' is vreemd (het is een (voor)recht). Vooral dat 'voor' is vreemd. We stemmen niet voor of tegen Europa. Dat station is al gepasseerd. Het zijn europese verkiezingen, net als landelijke, gemeentelijke en provinciale of zelfs clubbestuurs-.

Die woordkeuze zegt heel wat. Je moet maar eens opletten. We 'stemmen ergens voor' als het iets is waar we vrij ver vanaf staan. Europa is er zo eentje. De provincie ook. Zelfs iets als een ondernemingsraad. Heel lullig, maar ze zijn te weinig zichtbaar voor de kiezer. Niet dat de gemeenteraad of de landelijke politiek het ongelóóflijk veel beter doen.

Dat komt omdat ze dichter bij de kiezer staan, is een veel gehoorde verklaring.

Het vreemde daaraan is dat iedereen even ver of even dicht bij de kiezer staat. Die afstand is virtueel en wordt grotendeels bepaald door bestuurlijke en ambtelijke afstand. De fysieke nabijheid van een gemeente garandeert helemaal geen betere band met de lokale bevolking. Een goed luisterende landelijke overheid kan een veel beter beeld hebben. Het is maar hoe open je staat.

Het is iets heel anders wat verklaart waarom 'Europa' zo slecht scoort. Er is geen Europese krant. Er is geen Europees actualiteitenprogramma. Europa wordt ons gepresenteerd als de feiten voldongen zijn.

Onze nieuwsvoorziening is nog lang niet Europees.

Ik denk dat ik een gemiddeld politiek geïnteresseerd Nederlander ben. Maar van Europa weet ik niets. Da's frappant toch? Want als iedereen die beweert dat Europa er toe doet in ons leven, gelijk heeft, dan zou ik er wél iets van moeten weten. Net zoals ik in grote lijnen weet wat de Leidse politiek doet en hoe de discussies in de Tweede Kamer lopen en ontaarden.

De media brengen daarvan verslag uit. Ik kan kiezen hoeveel en hoe gedetailleerd ik op de hoogte wil zijn. Met 'Europa' ligt dat heel anders.

Niet dat ik wil beweren dat de bestaande media 'Europa' er ook bij moeten gaan doen. Maar wat wél opvalt, is dat er geen enkele specifiek Europees medium is; geen krant, geen actualiteitenprogramma. De consequentie daarvan is dat er eigenlijk nooit een goed zicht is op de discussies, de standpunten, de concessies, de harde confrontaties, de toon, het debat. En juist díe vormen het leven.

Er kómt wel informatie uit Europa. Vaak in de vorm van besluiten en van commentaar daar op door Nederlandse media en politici. Héél zelden bereiken beelden van debatten Nederland. Het kán zijn dat er ook bijna geen debatten plaatsvinden. Dat zou de tegenstanders van Europa voorzien van munitie, want wat gebeurt er daar dan eigenlijk? Dat zou betekenen dat 'Europa' hét belangrijkste democratisch contrôle-instrument ontbeert: transparantie.

Ik vind het nog steeds verbazingwekkend dat er op het niveau van Europa geen media bestaan die die bevragende en openbaar makende taak opeisen. Niet alleen omdat daar nog een merkt lijkt te liggen, maar vooral omdat velen vinden dat 'Europa' o zo belangrijk is en hoort te leven.

En tegelijk is er geen enkel kanaal dat de kiezer materiaal levert waaruit dat dan blijkt. Daarom, denk ik, is het niet zo vreemd dat 'Europa' niet leeft.

We kennen het niet.