Het was een prachtige tijd en sindsdien heb ik veel geleerd en gezien van innovatie, innovaties, innovatiebeleid en innovatiedenken. En over de leegheid die ontstaat als een begrip inflatoir wordt.
Innovatie is een cultus geworden.
Dat ik projectleider werd van een innovatieproject heeft, denk ik, te maken met de wens dat dat níet technology driven werd. Zo werd dat genoemd: niet de technologische mogelijkheid bepaalt de agenda. Technologie als instrument. Logisch, toch?
Dan zoek je iemand die zich bezig houdt met de relatie mens-technologie. En toevallig was ik de gelukkige. In de twintig jaar daaropvolgend heb ik die vraag altijd centraal proberen te houden: wat is het effect, wederzijds, van technologie op een mens? Dat uit zich op tal van plaatsen - vandaar dat ik ook daar bezig was: informatieverwerking, beroepshouding, sociale structuren, machtsbalansen, identiteit, en tal van plekken meer. Een mooier gebied om mee bezig te mogen zijn, ken ik niet. Ik heb er erg, erg mooie herinneringen aan.
Een week of twee geleden zag ik dit
IBM researchers unveil TrueNorth, a new computer architecture that imitates how a brain works.
Nu ben ik geen specialist op dit gebied - en dat zijn journalisten, trendwatchers en heel veel anderen ook niet - en dus laat ik het oordeel aan jou over. Lees vooral de commentaren: die zijn soms zeer kritisch. Ik denk dat de samenvatting daarvan kan zijn dat we veel kunnen nabootsen, ook met 3D-printen, maar nog niet levend maken.
Of het nu wel of niet waar is, of het nu wel of niet lukt... hoe we het ook noemen, hoeveel meer we ook weten, hoe we ook ontkennen dát we het doen: de zoektocht naar de Steen der Wijzen is de motor achter innovatie.
The philosophers' stone has been attributed with many mystical and magical properties. The most commonly mentioned properties are the ability to transmute base metals into gold or silver, and the ability to heal all forms of illness and prolong the life of any person who consumes a small part of the philosophers' stone. Other mentioned properties include: creation of perpetually burning lamps, transmutation of common crystals into precious stones and diamonds, reviving of dead plants, creation of flexible or malleable glass, or the creation of a clone or homunculus.
Wat me wel altijd verbaasde, is de idee bij velen dat innovatie hetzelfde is als nieuw speelgoed. Alsof innovatie in apparaten en softwareprogramma's zit. Google brengt Glass uit en 'we' stormen er op af alsof iets wereldschokkends gebeurde. Google presenteerde een nieuwe interface.
Google's Glass past in een lijn die wél innovatief is (was); die van persoonlijke rekenkracht (mobiliteit). Daarin passen de smart phones en tablets. Daarin passen quantified self en advies op maat. Het is de verandering van Wij naar Ik.
Die verandering betekent niet per sé een egoïstische samenleving. Dat was en blijft een afwijking. Wat wél gebeurt, is een geatomiseerde samenleving. Een lossere structuur en meer dan ooit ad hoc verbanden. Voor mij is dát de innovatie: de verandering - mogelijk - van de economische grondslag naar een meer genetwerkte samenleving.
Het maakt nerveus: de idee dat jíj de baas bent over jezelf. Niet langer bepalen media als tv en krant jouw nieuws en vermaak; nu wordt verwacht dat je dat zelf gaat doen. Niet langer is er maar één keuze; je kiest nutsvoorzieningen, abonnementen en financiële producten op maat. Niet langer hebben machthebbers een eendimensionale afdruk van jou in hun databanken, maar een bijna complete.... daardoor, o ironie.
Revolutionaire innovatie, wil ik maar zeggen, is niet hetzelfde als het technologisch speelgoed wat we zien. Google's Glass zal worden voorbijgestreefd door nóg kleinere, nog subtielere projecties. Het zijn de zichtbare gevolgen die de aandacht trekken: kweekvlees, buigzaam e-inkt 'papier', registratiebandjes, 3d-printers en geminiaturiseerde drones.
Het is allemaal technology driven. De technologie is er en dus doen we het. Dat leidt tot beperkte houdbaarheid, tot het moment waarop voor het spelende kind de glans van het nieuwe speelgoed is verdwenen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten