Deze blogpost is een bekentenis. De bekentenis dat ik het soms niet kan volgen. Of nauwkeuriger: dat ik de ruzies en twisten die op social media niet kan volgen omdat ik de deelnemers niet kan plaatsen.
Zoals zoveel mensen - álle mensen - heb ook ik de neiging andere mensen in hokjes te stoppen. Daarvan heb ik een onnoemelijk aantal en dus een enorme variëteit. 'Mensen die ik mag', 'die ik niet mag', 'een beetje mag', 'ietsje meer dan een beetje mag'. Ik ken ook 'engerds' en 'mooie mensen', 'slimme' en 'sluwe', 'te vertrouwen' en 'vertrouwenwekkende'. En zo kun je wel een uurtje of wat doorgaan. Er zijn vast ook categorieën waar maar een exemplaar van is. En nee, dat is niet per sé 'mensen met wie getrouwd zou willen zijn'.
Nu is de ellende aan mensen en hun gedrag dat het eigenlijk niet in hokjes ís te stoppen. Voor een moment, voor eenonderzoek of voor een analyse werkt het nog wel een beetje. Maar in het dagelijks leven openbaren de gebreken zich al snel. De mensen die jij vertrouwt, kunnen dat vertrouwen beschamen. Degene die je verleden nog mocht, blijkt wellicht een ongelooflijke eikel. Mensen veranderen én wij zijn niet zo goed in het inschatten van een ander.
Hoe mis dat kan gaan, bewijzen te snelle oordelen. Dat is iets waar ik (actief) alert op ben: op te snel oordelen. Niet dat ik het echt kan uitbannen. Soms word je in een deel van een seconde zó kwaad, verdrietig of blij dat je voorgenomen afstandelijkheid even wordt gepasseerd. Dat zijn mooie momenten om de verkeerde dingen te zeggen of denken. En soms gebeurt het ook haast automatisch. Vooroordelen - want daarover gaat het - herken je vaak pas achteraf. Als je jezelf afvraagt op basis waarvan je eigenlijk oordeelde. Dat maakt vooroordelen geen onzin. Ze kunnen beschermend werken. Een groep jonge mannen in het donker wekt onrust op als je ze nadert. Niet vreemd, want je weet niet wie het zijn. Een donker getinte jongen met een hoody over z'n hoofd getrokken, maakt waakzaam. Niet vreemd, want we zijn overspoeld met daderbeschrijvingen die er zo uitzagen.
In discussies is het precies hetzelfde. Ook daar bepaal je een positie. Maar dat doe je, in tegenstelling tot wat je nu denkt, niet volledig op basis van argumenten. Daar spelen ook sociale processen een rol. Hoeveel mensen staan er aan welke kant? Wie zijn dat? Wat zijn de gevolgen van de ene en van de andere positie? Wie ken je al?
Als ik nu op social media naar sommige discussies kijk, vind ik het ondoenlijk te bepalen wie nu eigenlijk wat vindt.
Zeker de discussies over polemieken - ik noem ze maar even geen 'ruzies' - leiden soms tot verwarring. Ik zie dan stukken van het geheel en ben niet goed in staat ook de context te reconstrueren. Deels omdat niet altijd alle delen van het gesprek zijn terug te vinden, maar vooral ook omdat het moeilijk is iemand te plaatsen. Het is dan heel snel gebeurd: een te snelle conclusie trekken.
Ik weet niet of ik de enige ben die er last van heeft. Het lijkt me sterk. Wat je ziet, is te vergelijken met een lopend gesprek in een café of op een receptie waar jij halverweg aanhaakt. Ook dan heb je tijd nodig om de situatie in kaart te brengen.
Alleen is dat in de wereld van de social media nog een slag moeilijker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten