Astronomisch klopt er vast geen barst van. Beeldsprakig vind ik 'm wel leuk: softwaregebruikers die worden binnengezogen door de fabrikant.
De energiebron daarvoor is bekend: gemak.
In de wereld die het Internet heet, doen zich ontwikkelingen voor met effecten in de reële wereld. Effecten die we nooit echt voorzagen.
Ergens de afgelopen jaren heb ik beweerd dat grote bedrijven zich steeds meer gaan gedragen als natiestaten. Da's absoluut geen oorspronkelijk idee. De kritiek op multi-nationale ondernemingen stamt al uit de vorige eeuw. Hun arrogantie - "dan vertrekken we toch uit Nederland" - leek hen buiten de rechtsorde te plaatsen. Alsof je een gladde aal of kledderige kwal probeert vast te pakken.
Het is nog erger.
Nu zitten we met globale ondernemingen. Ondernemingen die niet eens fysieke producten verkopen, maar die vooral uit zijn op mensenzielen. Zij verkopen gemak aan de afnemers van hun diensten. En zoals ooit de zuilenstructuur Nederland in onzichtbare kolommen verdeelde, zo verdelen de softwarebedrijven de wereld.
Een dramatische stijlfiguur, zeg je?
Mwah... deels. Maar de vergelijking gaat ver, hoor. Die zieltjes klopt: Google, Apple en consorten strijden om jouw keuze hun hele infrastructuur te gebruiken "want dat levert de gebruiker gemak op". Die zuilen kloppen ook: de grondslag is geen religieuze, maar verder zijn het, als je wilt, afgesloten leefwerelden. Als je wilt, kun je je hele digitale leven doorbrengen in een Googlewereld.
We gaan nog interessante tijden tegemoet. Aan de ene kant lijken we ontwikkelingen te zien die duiden op kleinschaligheid, netwerken en samenwerken. Maar dat samenwerken wordt gefaciliteerd door dienstenaanbieders die daarvoor een tegengestelde koers varen: centralistisch.
"Ja. Maar je hóeft niet. En je gebruikt die diensten toch alleen maar?" zul je zeggen. Was dat maar zo. De dienstenaanbieders maken het voor de gebruiker bijzonder aantrekkelijk álles binnen hun omgeving te doen. Daardoor kun je bestanden virtueel van de ene naar de andere plek slepen, maar wel op hún servers.
Je glijdt vanzelf naar binnen. Als je aan teksten werkt, is dat delen handig maar ook de mogelijkheid beelden toe te voegen. Als je beelden opslaat, wil je ze vast bewerken. Zo haken er steeds meer diensten aan. Totdat je, als een vlieg de zoete lokgeur volgend, vastzit en niet zonder kleerscheuren loskomt.
Het is veel te kortzichtig jezelf voor te houden dat gebruikersgemak vooropgesteld moet worden. Dat draagt een waanzinnig risico in zich dat anderen gaan bepalen wat dat is. De gebruiker heeft per definitie nóóit de macht en mogelijkheden om dat zelf te doen. De vraag die je je kunt stellen is tot waar de vergelijking met sovjetstaten op gaat.
Bizar? Ook niet nieuw - maar wél ENORM belangrijk: sinds wanneer bepaalt een bedrijf of jouw identiteit klopt? Sinds wanneer houdt een beursgenoteerd bedrijf in de gaten wat je doet? En... wat doen ze als het economisch tij tegenzit?
Het bedrijf? Facebook. Of kom jij nooit de optie 'Inloggen met Facebook-account' tegen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten