De aanleiding

Het zal een jaar of dertig geleden zijn geweest. Op een pleintje in midden-Frankrijk zitten vier oude mannetjes onder een plataan. Het plein is zonovergoten. Een vijfde staat zich te beraden op een petanque-worp. Zo'n stereotype beeld, wat je wellicht maar eens in de zoveel jaar bij toeval ontmoet in je vakantie. Onze aanleiding daar te zijn, was weinig romantisch: onze auto vertoonde olieproblemen (de APK lag nog in de toekomst verscholen).

Dertig jaar later. Een vroege lentedag in Leiden.

Op een stadsbankje zit een jonge vrouw in de zon. Te bellen. Een paar straten verder begint een langgerekt park. Spelende honden. Wandelende moeders. Spelende kinderen. Bankjes en borderhekjes zitten vol. Vanaf het bruggetje over de singel worden 'de eendjes gevoerd' (tot ze ploffen, zo te zien).

Stadsbankjes zijn interessante plekken. Ze staan er (vaak) het hele jaar, in weer en wind. Veruit het grootste deel van hun bestaan worden ze niet gebruikt, niet bezeten, niet benut. Nederland is ook niet zo'n buitenleef-land (hetgeen ik zelf jammer vind). Dan worden al die buiten-elementen die zijn bedoeld voor buitengebruik zo verschrikkelijk intriest. Druipende schommels, eenzame veertoestellen, verwaaide klautertouwconstructies.

Met een beetje mooi weer slaat de situatie als een blad aan de boom om. Er komt leven in de brouwerij, want er is een aanleiding voor.

Die aanleiding heeft er, als ik het goed zag de afgelopen jaren, een variant bij: de mobiele telefoon.

De eenzame bankzitter kwam vroeger minder voor, denk ik. Eigenlijk vrij vaak zie ik tegenwoordig eenzame bankzitters, ook in situaties waarin het weer dat maar nét aan toelaat. Frappant is dat heel veel van die eenzame bankzitters zitten te bellen. In je eentje op een bankje zittend voor je uit staren, is er dus niet bij. Dat staren wellicht wel, want bellende mensen zíen niet veel.

Statistisch zwaar onverantwoord, maar wel leuk als stelling: van de vier stadsbankjes die ik vandaag vier keer passeerde, waren er drie op die manier in gebruik, door bellende mensen. O, en vooral in de middag. 's Ochtends zat er eigenlijk nergens iemand te bellen of te zitten, uitgezonderd een schaftende ploeg groen-onderhouders.

Dat mobiel bellen gevolgen heeft voor ons gedrag weten we nu wel. In workshops heb ik plaatjes als dit, over nieuwe bewegingen en houdingen:


Mooi boekje overigens. Het bevat ook voorbeelden van gedrag als: mensen staan tegenwoordig ook tegen een muur te praten, om een beetje rustig te kunnen spreken. Gelukkig blogde ik er in 2013 over en kan ik je zeggen dat het hier is te vinden.

Aan die bevindingen wil ik er eentje toevoegen: bellende mensen zoeken na een poosje steun, een zitplaats. Het begint niet per sé zittend, maar na verloop van tijd zie je mensen toch vaak gaan zitten. Ga maar eens na hoe jij zelf langere gesprekken belt. De kans is groot dat je een beetje loopt te ijsberen, of ergens naar staat te staren, of ergens op bent gaan zitten.

Kijk, dat wordt interessant. Want in dat geval zal 'de stadsbank' gaan opleven. Mocht je de kans krijgen: koop aandelen stadsbankfabrieken. Mij gaat het niet verbazen als in de loop van de komende jaren veel meer dan nu stadsbanken weer in het stadsbeeld verschijnen.

Gewoon. Omdat we er al bellend een nieuw gebruik voor hebben gevonden.