We zijn ronduit slecht in nadenken

Bezig zijn met technologie is, voor mij, niet: bezig zijn met techniek maar met mensen. Hoe softwarecode precies in elkaar steekt, hoe hardware precies werkt; leuk om in grote lijnen te snappen, maar tot in detail willen begrijpen, leidt af van waarom het gaat. Dat is hoe mensen en technologie elkaar beïnvloeden; zeker ook op maatschappelijk niveau.

In dat verband schreef The Atlantic een artikel met een titel die m'n aandacht trok: People Prefer Electric Shocks to Being Alone With Their Thoughts, A new study finds we're not very good at entertaining ourselves.

“We, like everyone else, noticed how wedded people seem to be to modern technology, and seem to shy away from just using their own thoughts to occupy themselves,” the lead researcher, Timothy Wilson of the University of Virginia (said).

Hun onderzoek leverde op dat mensen de grootste moeite hebben alleen te zijn met hun gedachten!

Dat moet je dus letterlijk nemen. Alleen zijn met je gedachten, lukt het grootste deel van ons niet. Het 'goede nieuws' is dat dat niet samenhangt met leeftijd of met social media/smart phone-gebruik. De meeste mensen vinden het onaangenaam 'niets' te doen; zelfs als tips worden gegeven als 'denk eens over leuke ervaringen'.

'Iets doen' is leuker. Twee deelnemers werden uit het databestand verwijderd. De ene omdat-i met een achtergebleven pen lijstjes ging maken. De ander omdat-i met een achtergebleven vel papier origami ging vouwen. De mooiste was de test waarin deelnemers konden kiezen tussen 'denken' en zichzelf een elektrische schok toedienen. Een kwart van de vrouwen en tweederde van de mannen deed dat.

De verklaring waarom we het doen, is er nog niet. Maar:

Passief alleen zijn met onze gedachten ligt ons dus blijkbaar niet.

Da's een interessante conclusie. Niet omdat-i technologie lijkt vrij te pleiten van allerlei beschuldigingen dat die leidt tot afstomping en passiviteit.

De interessante vraag lijkt me ook of onze aannames waarop beleid is gebaseerd, wel kloppen; met name die welke zijn gebaseerd op 'technologie maakt langere zelfstandigheid en hulp-op-afstand mogelijk'.

Eigenlijk weten we het antwoord al lang. Mensen kunnen niet tegen eenzaamheid. Ik schreef er al eerder over naar aanleiding van gesprekken met mensen voor wie die eenzaamheid inmiddels realiteit is: ouderen, maar ook jonge alleengaanden. Hun zelfstandigheid - met eenzaamheid als gevolg - is heel vaak een sociale isoleercel. Thuis of in een verzorgingshuis: alleen en beperkt in beweging en contact (slechtziend, slechthorend) is dat een isoleercel. Voor een contactarme - en geloof me: die zíjn er - is een vrij weekeinde hetzelfde als opsluiting.

Ik denk dat we ons enorm vergissen in de effecten van de zakelijke, vermarkte en doelmatige aanpak. Die gaat, zo blijkt steeds vaker, uit gaat van mensen als neutrale wezens. Maar als veronderstellingen als dat we 6-15 minuten alleen kunnen zijn met onze gedachten al niet kloppen.... ?!