Mensenmensen

Soms kun je dus heel chagrijnig worden. Vandaag bijvoorbeeld. Als je ontdekt dat de blogpost die je gisteren maakte en publiceerde op wonderbaarlijke wijze is verdwenen.

De kans is echter groter dat-i nooit is gepubliceerd. Mijn Wordpress-iPad-app zéi namelijk wel van wel, maar die geloof ik niet meer.

Daarvan word je chagrijnig. Niet alleen een uur werk weg, maar jullie wordt nu ook mijn briljante inval onthouden. Da's dan ook wel het enige voordeel aan de situatie: omdat dat oncontroleerbaar is, kan ik ongeloochenstraft die gedachte briljant noemen.

Hij was ook best aardig, hoor. Ik ga proberen de lijn te reconstrueren. Hieronder dus een versie van wat ik de 22ste schreef en de 23ste uit m'n herinnering opdook.

Daar gaan we.

Wat me verbaast, is dat je veel mensen hoort praten over het werk dat ze het liefst zouden willen doen in termen van 'werken met mensen', 'serieus genomen worden', 'vrijheid hebben'. Als je, zoals ik de afgelopen maanden, veel mensen spreekt die geen werk hebben, dan ontdek je nog iets: velen van ons vinden zichzelf sociale wezens, mensenmensen, en zouden het liefst 'iets willen doen met mensen, samen'.

Dat zou je aan het denken kunnen zetten. Hoe zit dat dan? Is dat een gevolg van het niet hebben van werk? Of is het zo dat we, als we werken, op een enorme manier een facade ophouden? Is het zo dat we eigenlijk te weinig met elkaar communiceren over wat ons werkelijk raakt?

Nu ben ik nogal van het persoonlijke. Dat is, denk ik, voor mensen betekenisvolle communicatie. De op <em>social media</em> snel groeiende 'zakelijke communicatie' is dat niet. En de mensen die brullen 'maar ik ben helemaal niet geïnteresseerd in andermans gevoel of mening'; die zijn, veel meer dan zij beseffen, geïndoctrineerd. De idee dat de wereld draait om feiten en zakendoen, is er zo vaak ingespoten dat je het haast zou gaan geloven. Totdat je tegen de muur aanloopt.

Mensenmensen zijn er zat. Maar ze durven niet uit de kast te komen. Bang voor de dwang. Dwang van ondernemers die zulke gesprekken en informatie zien als ondermijnend, maar die niet zien dat het juist die informatie is die voor groepsbinding zorgt. Theoretisch gezien heb je inderdaad verschillende rollen en functies. Maar in de praktijk ben en blijf je één persoon, één geheel. Als je grote problemen hebt met ziekte, met thuis, met de poltieke ontwikkeling, met je financiën, dan laat je die niet thuis als je de deur achter je dichttrekt om naar je werk te gaan. Die neem je mee.

Mensenmensen. Ik hoorde dat zoveel de afgelopen maanden als men zichzelf moest karakteriseren. Wat ook frappant was: veel van die mensenmensen meldden ook dat (ex-)collega's datzelfde gevoel hebben. Maar er niet voor durven uitkomen.

Dat zou de strekking van de blogpost moeten zijn geworden: we hebben ons werk ontmenselijkt. Heel sluipend en heel subtiel zijn we minder gaan samenwerken, zijn collega's concurrenten - het belachelijk eufemisme concullega is ronduit leugenachtig -, doen meningen er niet meer toe - maar 'feiten', en voelen velen zich opgejaagd, onprettig en ontheemd.

Onzin?

Vast en zeker gaat dit niet op voor iedereen. Maar ga maar eens in gesprek met een aantal willekeurige mensen in je omgeving. Probeer in dat gesprek maar eens uit hoe zij zich voelen. Breng terloops eens aan de orde waar jij mee zit of worstelt. Ikzelf ben al jaren enorm verbaasd over de reacties: we zéggen het elkaar bijna niet meer hoe we ons voelen. Blijkbaar is het noodzakelijk positief gestemd, succesvol en levendig te zijn. Ook als je je dat absoluut niet bent.

Eén grote charade, dus.

Gaat dat veranderen? Ik verwacht van niet. Werk is zó belangrijk voor mensen. Werk, zo is er ingehamerd, is iets dat werkgévers hebben. Dat maakt een impliciete afhankelijkheid. Pas als we weer met elkaar praten en delen, kan dat veranderen: die werksfeer.

Maar ja, wat vraag ik nu? Mij lukte het ook niet. Als ik het aan de orde stelde, was dat sfeerverpestend of tijdverspillend. Mensen verspillen echter geen tijd. Economen en werkgevers proberen al jouw tijd voor hún belang en hún salaris in te zetten. Jij verspilt nooit tijd.