Voor nieuws kun je je heel goed afschermen; althans, je kunt de stroom inperken tot een rustige bergbeek. Echt helemaal niets van 'het nieuws' meekrijgen, is lastig zolang je tussen mensen verkeert. Nog steeds vind ik dat één van de voordelen van vakantie: niets móeten. Niemand die jouw leven bepaalt. Daar valt 'het nieuws' ook onder. Want over alles lijk je ook een mening te moeten hebben. Doodmoe word je daarvan, van dat lezen, luisteren, nadenken en oordelen. En dan ook nog te weten dat jouw kleine meninkje waarschijnlijk niet eens invloed heeft tussen die miljarden andere.
'Lekker weg' is voor mij eerder een crime dan een leuk vooruitzicht. Al dat geregel, die vreemde gedachte dat 'er déze vakantie vast iets verkeerds gaat', al het gedoe. Meestal ben ik blij dat we weer thuis zijn en de rituelen weer houvast bieden. Als ik erover nadacht, bleek dat '(de kans op) geregel' toch wel vakantiestemmingmakend is. Een vakantie zonder zorgen: dat is het.
Op één punt lukt dat vrij aardig. Het nieuws. Ooit was dat makkelijk: op de meeste vakantiebestemmingen waren alleen oude kranten te koop. Als kampeerder ben je alleen geïnteresseerd in het weer. Een krant van gisteren is dan niet bepaald informatief. Maar het nieuws dringt zich op. Op sluwe manieren. Door zich te nestelen daar waar het ook vandaan komt: de gesprekken tussen mensen. Op de camping of aan de rand van het hotelzwembad was het nog uitzonderlijk als gesprekken gingen over nieuwtjes. Je was allemaal in de vakantiemodus.
Social media hebben die barrière geslecht; die van kindred people, verwanten, mensen met dezelfde geestestoestand. Social media mengen als een dolle. De metafoor van een receptie of een café gaat niet eens op. Eerder is het een situatie van een willekeurig plein waar willekeurige mensen elkaar zien/'afluisteren', en soms met elkaar praten. Dat leidt ertoe dat je heel verschillende informatie tot je krijgt. Soms heel fragmentarisch, maar als je even blijft staan: meer. Persoonlijk vind ik dat nog steeds de charme: dat onverwachte, de bonte verzameling (en soms baal je, net als in de trein, dat je slechts een deel van het gesprek kúnt, of mag, volgen).
In die mêlee bestookt het nieuws je. Er is geen filter dat zegt: alle gesprekken, behalve nieuws. En wat je meekrijgt: is dat wáár? Oude discussies - wel heel interessante, overigens - maar desalniettemin beïnvloeden ze ons min of meer permanent.
De nobele, gelukkige wilde van Rousseau is inmiddels wel uitgestorven. Eerlijk gezegd, vind ik Rousseau een cynicus. Iemand die 'de mens' ziet als een wezen als vat vol tegenstrijdigheden. Wikipedia schrijft:
Rousseau keerde zich in bijna al zijn werk tegen de cultuur van zijn tijd met haar rationalistische pretenties en optimistische verwachtingen. Zijn doel was om "het authentieke zelf te vinden, dat schuilging onder de lagen van het rollenspel". Rousseau schreef: "Zich vervreemd voelen van de wereld was de waarheid kennen en het zijn de sociaal aangepasten die een niet-authentiek leven leiden". Rousseau was van mening dat we alleen trouw kunnen zijn aan ons eigen authentieke wezen als we respect hebben voor de natuur, maar de prijs was eenzaamheid.
Cynici, steeds vaker blijken zij de waarheid te hebben gezien. Steeds vaker hebben ze ons gewezen op die dubbele bodem. Steeds vaker worden ze weg gezet als negatief denkend en alleen het slechte (willen) zien.
Het is geen wantrouwen dat hen drijft. Het is eerder het (h)erkennen van de menselijke aard om, ongefundeerd, rustig, wijs en kalm over te komen en de realiteit daaronder weg te moffelen. Vaak ook nog ten faveure van zichzelf. Dat ontmaskeren is een belangrijke taak van nieuwsjagers. Dat gebeurt dan ook vaak. Motieven die glashard werden ontkend door graaiende managers, 'kleine leugentjes' die toch veel groter bleken, waanvoorstellingen die directeuren ons voorspiegelden als waarheid; ze zijn er, in grote hoeveelheden. Een reuze-organisatie van kinderdagverblijven die z'n personeel alle rechten ontzegd, regels misbruikend. Overheden met stap voor stap groeiende tekorten. En, niet te vergeten, de regelrecht liegende leiders. Wikileaks? Ik zou denken: het topje van de ijsberg, van de menselijke natuur.
Waar vakantie ontspanning moet brengen, lijkt de spanning niet meer weg te ebben. De ene onthulling is net afgekoeld of de volgende vulkaan gaat knallen. Ik ben altijd al ietwat cynisch aangelegd, maar ik merk dat dat de laatste twee jaar toeneemt. En bij jou?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten