Tegen triggerfinger helpt knoflook

Het lijkt zo eenvoudig en vanzelfsprekend. Als je een grote groep mensen een vraag stelt, is de kans groot dat je het juiste antwoord krijgt. Want de kans dat het juiste antwoord er tussen zit, is groter. Jammer genoeg kan het best zo zijn dat het grootste deel van de beantwoorders het foute antwoord geeft en een enkele het juiste. Zie dat dan maar eens op te merken. Crowd sourcing is niet gedachtenloos overal toepasbaar: zeker niet als er iets als een waarheid of mening wordt gezocht. Voor het vinden van gemiddelden werkt het echter stukken beter (en daar ligt ook de oorsprong van het begrip).

Nu kun je het kind met het badwater weggooien: crowd sourcen levert helemaal niet met zekerheid het beste of het juiste antwoord op en is 'dus' waardeloos. Mij komt dat nogal kortzichtig over. Het is eerder het geforceerde argument van een 'autoriteit' wiens status en hegemonie worden bedreigd of al aangetast. Dat er grenzen zijn, zal een denkend mens duidelijk zijn. Hoe specialistischer de kennis, hoe kleiner de groep die het antwoord weet en dus ook hoe kleiner de kans dat de massa dat antwoord kent. Enig idee wat de chemische formule is van cafeïne? Gebruik je toch vast geregeld. Ook niet bekend als 1,3,7-trimethylxanthine? Of C8H10N4O2? Of zoiets:



Nu was ik echt schandalig slecht in scheikunde en is dat voor mij al snel adacadabra, dus voor de slimmerik die nu zegt: "dat antwoord haal je wél uit de massa"; dat klopt. Maar je snapt de strekking vast wel. Als je de massa deze vraag stelt, is de kans op het juiste antwoord kleiner dan als je massa vraagt om het antwoord op 4:2.

En dan hebben we het nog over redelijk exacte wetenschap. Veel leuker wordt het als we de niet-exacte kennis aanboren. Of volkswijsheden en -kennis. In die gevallen speelt autoriteit zeker een rol. Met de toenemende kennis is veel volkskennis, vaak onverklaarde kennis, verloren gegaan. Soms terecht, soms onterecht. Dat het in november dichtsmeren van de vliegopeningen door bijen een strenge winter voorspelt, is inmiddels vervangen door complexe weermodellen. Die die winters overigens óók niet kunnen voorspellen zonder buitensporige foutmarges aan te houden.

Ons vertrouwen in de juistheid van wetenschappelijke kennis leidt er ook toe dat we onszelf met huid en haar hebben overgeleverd aan 'deskundigen'. Wetenschappelijke kennis is één, maar kennis zoals die door vermeende deskundigen en marketingmensen wordt gepresenteerd is toch echt iets anders. Die kennis is doelgericht opgedaan en zeker niet onverdacht.
De grap is dat die kennis soms die van de massa niet echt overstijgt, maar wel van een - vaak veel duurder - sausje voorziet. Om spiegels en ruiten schoon te maken, kun je dure schoonmaakmiddelen kopen. Maar je kunt het ook met een oude krant doen. Het grote nadeel - voor de multinationale onderneming die het schoonmaakmiddel promoot - is dat die er dan niets aan verdient. En dus is de aanpak met de krant onhandig en als minder goed werkend weggezet.

Volkskennis wordt té eenvoudig weggezet als onbetrouwbaar.

Oude schoenen vervang je door nieuwe als de oude zijn versleten. Dat was althans zo, totdat we te horen kregen dat het vervangen ook veel eerder kan. En dus kopen we ons suf als we niet opletten. Niet dat ik goed oplet, maar sommige dingen zijn toch goed om af en toe weer eens terug te halen. Zoiets geldt voor al die volkskennis die we als zand maar tussen onze vingers hebben laten doorlopen. In ruil kregen we dure oplossingen.

Maar dan is het internet en de massa ineens reusachtig interessant. Want dan kun je dit vinden: Earth Clinic, een omvangrijke bron van volkswijsheden. Sla nu niet meteen weer door naar deze kant. Maar zoek evenwicht tussen de verschillende bronnen, want een machine zijn wij mensen niet. Soms kan een bron als Earth Clinic je handige tips geven.... en geld besparen wellicht.

Het nadeel van volkswijsheden. Garantie? Nee, die geven we niet.