zaterdag 24 augustus 2013

Het halfvolle lege glas

Je kent de beeldspraak vast. Het is vermoedelijk de uitgekauwste van allemaal, zielloos en nietszeggend.

Het glas is halfleeg of halfvol

Je wordt ermee doodgegooid. Vooral sinds iemand vond dat het beeld ook treffend een basishouding typeert. De optimist ziet een halfvol glas en een pessimist een halfleeg glas. Jammer genoeg is dat niet wat de beeldspraak weergeeft. Wat de beeldspraak wél weergeeft, is een nauw verwante: de beweging. Vermeerdering of vermindering. Iemand die een halfvol glas ziet, zegt feitelijk dat het van leeg onderweg is naar vol. Halfvol is halverwege vol. Halfleeg is halverwege leeg. Alleen als je vindt dat een vol glas positief is, zeg je iets over halfvol. Maar waarom zou vol per sé positief zijn?

Een vergelijkbaar verschijnsel kom je nog weleens tegen als het gaat over 'het plannen van personele inzet'. Hoeveel personeel heb je nodig? De verwarring daar zit 'm in de onuitgesproken en verschuivende uitgangspunten.

Schematisch gedacht, strijden er twee uitgangspunten met elkaar. Het eerste is die van het werk, de klant en de kwaliteit. Dat wat de klant vraagt, moet worden geleverd en ook nog kwalitatief goed. Vak- en ambachtslieden denken vaak zo. Met liefde voor het vak en het product. Het andere uitgangspunt neemt het bedrijf als uitgangspunt en probeert zo goedkoop mogelijk te werken. Uit die koker komen de benchmarks - gewoon 'ijkpunten' in non-management lingo - richtbedragen en financiële kaders.

Wat je ermee moet?!

Het zijn, vind ik, typisch van die uitspraken die een indicatie geven van de denkwereld van de ander. Of van de manier waarop een werkgever over jou, over arbeid denkt. Helemaal mooi wordt het als twee tegenstrijdige uitgangspunten tegelijk worden gehanteerd. Dat komt vaak voor, hoor.

"We moeten hetzelfde werk doen tegen minder kosten".

Tenzij die werkgever zichzelf een brevet van onvermogen wil geven - "ik heb veel te veel personeel aangenomen. Ik wist niet wat ik deed" - geeft de opmerking vooral een kijkje in de denkwijze van de spreker: werknemers kun je met knopjes en hendels harder of minder hard laten werken. Er zijn er zelfs die menen dat je werknemers kunt inzetten waar je maar wilt.

Goed luisteren en lezen, levert dus iets op. Eén waarschuwing: wij allemaal zijn best goed in slordig formuleren. Je kúnt je dus vergissen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten